Szanowni Państwo,

zastanawia mnie zapis nazw formacji wojskowych w publikacjach historycznych. W różnych publikacjach wygląda to inaczej.

* „1. kompania «Wigry»” — „1 Kompania «Wigry»” — „2. pluton Kompanii Szturmowej «Wigry»”.

* „1. kompania wigierska” — „Pierwsza Kompania Wigierska”.

* „15 Pułk Ułanów Poznańskich” — „15. pułk Ułanów Poznańskich” — (a dalej w tekście forma skrócona, zapisywana albo wielką, albo małą literą, np. „nastroje w Pułku były wysokie”, ale już „dowódcą w batalionie był…”).

* „…zajmował się oddział «Wigrier»” — „na miejsce dotarł 3. Oddział”.

Które z tych form warto by uznać za wzorcowe i trzymać się ich konsekwentnie?

Szanowni Państwo,
czy powinniśmy pisać Niezawisimaja Gazieta, Ukrajinśka Prawda (wszystkie człony wielkimi literami)
czy też Niezawisimaja gazieta, Ukrajinśka prawda (pierwszy wielką, a kolejne małymi – zgodnie z transkrypcją nazw Независимая газета, Українська правда)?
Idąc dalej, czy mamy prawo zapisywać wielkimi literami oba człony w tytule Filosofický časopis?
Czy istnieją reguły polonizowania takich tytułów? Jak pisać:
Ukraińska Prawda czy Ukrajinśka P/prawda?

Zaciekawiła mnie etymologia nazwy pańska skórka. Czy znają Państwo jakieś „tropy”?
Serdecznie pozdrawiam
jt

Chodzi mi o słowa pomarańczowy oraz pomarańcza. Co było pierwsze – jajko czy kura, czyli: czy pomarańcza jest pomarańczą, ponieważ jest koloru pomarańczowego, czy może kolor pomarańczowy jest pomarańczowy, bo taki kolor ma pomarańcza?
Ponadto – skąd to słowo w języku polskim? Nie przypomina mi żadnego słowa w innych językach – Rosjanie jedzą „apielsiny”, ale są one kolory o nazwie „oranżewyj”, Anglicy z kolei jednakowo nazywają zarówno owoce, jak i kolor (orange), ale nie dostrzegam żadnych analogii z pomarańczą.
Jaka jest geneza i historia tych słów?

Z poważaniem

Michał Płonka
Góry Świętokrzyskie

Szanowni Państwo,
co znaczy powiedzenie Psy szczekają, a karawana idzie dalej? Moja interpretacja jest taka, że chodzi o ludzi przechodzących wyniośle i obojętnie obok tych, którzy próbują im szkodzić czy dokuczyć. Dodam, że przysłowie to znalazłem w popularnej książce dla dzieci (i nie tylko) „Mikołajek”, przekładanej z francuskiego.

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Czy słowa takie jak rakija, dungija i inne na -ija można odmieniać w dopełniaczu liczby mnogiej rakij, dungij itp.? Mam na myśli archaiczny czy podniosły sposób odmiany (racja – racyj, mania – manij). W SJP Szymczaka przy słowie galabija dla dopełniacza liczby mnogiej podane są oboczne zakończenia -bii (-bij).
U Szymczaka mamy też przy słowach wakacje, brawerie, torsje i ekonomie oboczne odmiany wakacyj, braweryj itp. Czy taka odmiana jest zasadna, skoro słowa te występują jedynie w liczbie mnogiej?
Dziękuję za odpowiedź, pozdrawiam.

Chodzi mi o pisownię arabskiego rodzajnika al- (i jego odmian) z nazwami własnymi. Pisze się go z wielkiej, np. Al-Asad, jeśli jednak nazwa własna składa się z dwóch elementów, to rodzajnik przed drugim piszemy małą literą: Hafiz al-Asad, Anwar as-Sadat. Mamy więc z Anwarem as-Sadatem, ale: z As-Sadatem (tak piszą arabiści – choć też nie wszyscy; dziennikarze nieznający reguły piszą raz tak, raz siak). Dlaczego wielkość litery w wyrazie zmienia się w środku zdania?

Jeśli cytuję tekst, w którym jest błąd gramatyczny, stylistyczny lub interpunkcyjny, to czy powinnam go poprawić, czy zostawić oryginalną, choć błędną pisownię?
A jaką literą powinnam rozpocząć cytat po zdaniu wprowadzającym. Np. cytuję zdanie: „Zazwyczaj wyliczenia oznacza się cyframi arabskimi”; poprzedzam je wprowadzeniem: „Autorka pisze, że «Zazwyczaj…»”. W tym przykładzie cytat powinnam zacząć małą literą (według zasad ortografii) czy wielką (bo taka występuje w cytowanym fragmencie)?

1. Często tytuły książek na okładkach i stronach tytułowych zapisane są w oddzielnych wersach, bez żadnych znaków. Jak zapisać w bibliografii: a) Język – Historia – Kultura, b) Język, Historia, Kultura, c) Język Historia Kultura?
2. Na stronie tytułowej książki słowa pod redakcją rozpoczynamy wielką czy małą literą?
3. Jak lepiej zapisać: wynosiły odpowiednio 96, 3 i 1% czy 96%, 3% i 1%?
4. Stumiligramowa kapsułka… to 100 mg kapsułka czy 100-mg kapsułka?
5. …pięcioprocentowego roztworu to 5% roztworu czy 5-% roztworu?

Szanowna Poradnio!
Często sprawdzam teksty tłumaczone z jęz. angielskiego i najczęstszym błędem, z jakim się spotykam, jest składnia. Czy mogą Państwo polecić jakąś dobrą publikację na temat składni w jęz. polskim? Jakiś podręcznik? Poradnik? Chciałbym móc sprawdzać, potwierdzać i argumentować swoje wątpliwości w rzeczowy sposób.
Pozdrawiam serdecznie,
Michał Głowacki